flashback

04/02/2022

A fotografía non é só un soporte para a imaxe, é ademais un soporte de e para a memoria, xa que a súa forza reside na capacidade de suspender o tempo e centrar o espazo nun instante. O traballo fotográfico dos tres artistas que participan nesta mostra, David Catá, Ana Gil Rodríguez e Fuco Reyes, agrupado noutras tantas series, Reminiscencias, Criptosistemas e Psicogeografías, quere dotar de poder narrativo ao que foi, como un flashback dalgún momento do pasado físico ou mental que se resiste a morrer. A través da fotografía do presente reflexionan sobre o recordo, o esquecemento, o tempo e o espazo, como os elementos indelebles dun pasado vivido que reaparece para reivindicar a memoria como esa complexa facultade do ser humano indispensable para a construción da propia identidade, da individual e tamén da colectiva. A medida que reinterpretamos o noso pasado imos conformando infinitas narracións do mesmo, múltiples versións que axudan a redefinir constantemente a identidade para partir do presente. E, sen dúbida, a fotografía constitúe unha ferramenta extraordinaria para manter vivo o recordo. Usada para plasmar momentos importantes en imaxes que acabarán no álbum fotográfico familiar como testemuño do que xa pasou, do que xa se viviu, en definitiva, para ?non esquecer?, pero tamén utilizada, como se pode ver nesta mostra, como ferramenta creativa, como un medio para construír un discurso artístico que proxecta as inquietudes máis profundas do artista e que, nesta ocasión, condúcenos cara a unha viaxe emocional ao pasado a través do recordo.

DAVID CATÁ (Viveiro, 1988)_Reminiscencias O poder de evocación dos obxectos persoais e as fotografías do seu álbum familiar sérvenlle como inspiración. A través deles reflexiona sobre o tempo, a memoria e a forma de dilatar o proceso do esquecemento, valéndose de elementos efémeros como o xeo, o fío, os dentes de león, o sal ou, como agora, as flores. En ocasións é o seu propio corpo o que se converte en soporte artístico da súa contorna e as súas vivencias. Os cosidos e fisuras realizadas sobre a súa pel queren ser unha metáfora da indisoluble simbiose entre o paso do tempo e o esquecemento. A súa obra aspira á conservación do tempo pasado por medio da pegada memorial, corporal, fotográfica, videográfica,? É un traballo que vai máis aló dunha procura estética. Os seus vídeos performáticos son un exercicio catártico, neles planta cara ao esquecemento e á tristeza que nos deixa a falta do ser querido, ?facendo carne? o sufrimento despréndese fisicamente del dunha vez por todas. O efémero da vida, a pegada física e inmaterial, a dor? están estreitamente ligados ao seu traballo. Reminiscencias, a nova serie que presentamos nesta exposición, constrúea a partir do significado das flores e o seu uso desde tempos remotos. Usadas en cultos funerarios, como obsequio, como mostra de afecto ou ofrenda, tamén perpetuadas na historia da arte a través de creacións do ser humano, as flores ancórannos á memoria cultural. Moitos dos momentos que vivimos están estreitamente ligados ás flores, traendo á nosa memoria reminiscencias de certas vivencias indelebles. As flores, tan belas e tan efémeras. Este proxecto fotográfico reflexiona sobre a memoria e o paso do tempo, utilizando diferentes tipos de flores como representación de importantes momentos vividos, e a semente de dente de león, que se arrola no espazo, como metáfora do recordo vivo, latente na nosa memoria. Constrúe para iso escenarios etéreos, volátiles, como a propia memoria, tratando a todos os elementos cun mimo e unha delicadeza extrema, colocandolos no espazo para posteriormente ser fotografados. Aquí a fotografía convértese en testemuño dunha instalación efémera, dun tempo para o recordo, nun obxecto no que preservar a memoria emocional que nos ancora ao noso pasado. Licenciado en Belas arte pola Universidade de Vigo e Master fotográfico de Concepto e Creación no Centro Internacional de Fotografía e Cinema EFTI (Madrid), obtendo o premio fin de estudos ao mellor expediente académico. O seu traballo pode considerarse multidisciplinar, desde o emprego da fotografía, a videocreación, a pintura e a música. A súa paixón por esta última disciplina artística, levouno a estudar acordeón e piano, compoñendo pezas musicais inspiradas nos seus proxectos plásticos, dotándoos así de banda sonora propia. A súa obra foi exposta en diferentes países como Cambodia, México, Perú, Chile, Brasil, Alemaña, Estados Unidos, ou Portugal.

ANA GIL RODRÍGUEZ (Ourense, 1973)_Criptosistemas Un Criptosistema é un método secreto de escritura, mediante o cal un texto claro transfórmase nun texto cifrado ou criptograma. Así, o proceso de transformar un texto claro nun texto cifrado denomínase cifrado e o proceso inverso, é dicir, a transformación do texto cifrado en texto claro, denomínase descifrado. O termo fogar, como foco de supervivencia, converteu á familia no elemento primordial da existencia humana dentro do espazo privado que aquí se presenta como Criptosistema. A familia deposita no fogar unha forma de vida propia que a leva a preservar a súa intimidade e ofercer ao exterior a imaxe que máis lle interesa proxectar. A proxección da devandita estrutura privada queda recollida nos álbums de fotografías familiares, material que Ana Gil utilizou como punto de partida deste traballo, especialmente mediante a selección de tomas fotográficas realizadas en estudos profesionais ou en circunstancias cuxo rexistro se levou a cabo mediante unha manifesta intencionalidade de ?pousado familiar?. A documentación emocional que supoñen os tradicionais álbums de fotos, posúen sempre unha carga de memoria desvirtuada polo paso do tempo, onde os protagonistas recoñécense a partir da sensación de perda, como relato oxidado precisamente pola evidencia e excesiva presenza do ?método?: poses, disimulos, simulacros #ante a cámara. O cifrado e descifrado da estrutura familiar preséntase como un estrito criptosistema no seu sentido máis literal, polo que ten de construción baixo a que se ocultan latentes un rosario de dependencias, responsabilidades e débedas emocionais encriptadas #ante o espazo exterior. En maior ou menor medida, a través desta serie, a artista tentou establecer unha reflexión ao redor da ficción oculta baixo a representación do fogar como espazo de acougo e protección, e faio a través da mirada dos elementos máis vulnerables como son, neste caso, os nenos. Tras poses claramente inducidas, cos seus xoguetes habituais como sinal de inocencia ou felicidade, ocúltanse, a modo de trampa, miradas inquietas, desconfiadas ou ignorantes, inmersas nun contexto arquitectónico ameazante ás veces, ruinoso noutras ocasións, pero sempre caracterizado pola súa opacidade e as súas señoriales indicacións de dominio. Ana Gil Rodríguez obtén a licenciatura de filoloxía hispánica en Santiago de Compostela e fórmase durante anos en danza contemporánea. Desprázase a Madrid para especializar os estudos da licenciatura en vanguardía artística e literaria. Tras o descubrimento da escultura e a fotografía como linguaxe artística, cursa estudos de Doutoramento na Facultade de Belas Artes de Pontevedra, formando parte do grupo de investigación ES2. En xullo de 2012 defende a súa tese doutoral no departamento de Escultura da Universidade de Vigo, na cal recoje a idea do simulacro no fogar como enganoso espazo de protección, obtendo o título de doutora. Os seus comezos vincúlana coa realización de propostas enmarcadas dentro da denominada ?arte efémera?, a través de diversas intervencións no medio natural ou a práctica do xénero da performance en diferentes mostras como Chámalle X (2006) ou o Ciclo Arte non Parque (2007), no Centro Galego de Arte Contemporánea. Participou en diversas mostras relacionadas con formulacións feministas como Fem Art en Barcelona (2006) ou Voilá a Femme (2009).

FUCO REYES (Santiago, 1965)_Psicogeografías A psicogeografía pode definirse como o estudo do efecto que causan determinados espazos ou lugares sobre sobre o individuo e de como as diferentes sociedades perciben e responden emocionalmente aos devanditos espazos e lugares. Fuco Reyes mergúllase nos vestixios dun pasado encapsulado no tempo para acompañarnos nun percorrido emocional por un edificio emblemático, e á vez pouco coñecido nas súas entrañas, da cidade de Santiago. Trátase dun escenario cunha historia fascinante que acolleu o antigo Estudo Vello de Santiago, precedente e fundamento da Universidade de Santiago de Compostela. Entre 1620 e 1770 devandito edificio foi a sede do Colexio dos Irlandeses, creado co fin de preparar ao novo clero para o sacerdocio que tivera que fuxir de Irlanda pola persecución que a raíña Isabel I de Inglaterra exercía contra o catolicismo. En 1774, tras o desterro dos xesuítas por Carlos III, véndese en poxa e é adquirida posteriormente por José Varela Cadaval, Conde de Ramirás quen constrúe sobre as ruínas do colexio unha casa-pazo. En 1905 pasa a ser propiedade dun importante industrial do sector dos curtidos. Na actualidade, aínda que deshabitada, segue en propiedade da familia e está pendente dun importante proxecto de reforma. Fuco Reyes busca ese límite que transita entre a realidade e o imaxinado. Traza un territorio propio nese espazo intermedio que hai entre a lente da cámara e o espazo referencial no que se disolven as fronteiras entre o imaxinario e o real. As fotografías que xorden dese territorio ocultan a aparencia, desfán o motivo entre unha capa de forma e outra poética; quizais para cuestionar, expoñer un misterio insondable ou imaxinar un enigma por resolver. Constrúen realidades sen libros de instrucións; interrogan o tempo e o espazo para tentar acceder a territorios da extrema interioridade, a lugares que son e non. Imaxes que habitan un tempo cero, fantasmáticas, que se disolven nesa consciencia de habitar unha imaxe que nunca chegou a crearse. A porta ábrese e un son de pasos afástase polo couzón. Asómome ao corredor e percórroo perseguindo o eco dunhas notas perdidas dun piano. Unha sombra escórrese detrás desa cortina e o movemento no aire rumoréame algunhas palabras que non consigo distinguir do meu propio pensamento. Unhas miradas sen rostro obsérvanme sobre unhas butacas raídas desde outro tempo. Véxoas de esguello, cuestionando a miña presenza neste lugar. Preguntan o meu nome e a miña historia xa nin me acordo quen son. Convídanme a sentarme con elas, a desvanecerme na historia e así volverme visible para esta casa que pousa desafiante. Licenciado en Psicoloxía Social pola Universidade de Santiago de Compostela, exerce como sicólogo especialista en Psicoloxía Clínica. É Graduado en Ciencias da Comunicación, tamén na Universidade de Santiago de Compostela e Diplomado en Fotografía Artística Contemporánea. É Presidente da Asociación Cultural Fotoforum Compostela e membro da Asociación de Fotógrafos Profesionais de España. Foi galardoado en numerosas ocasións con importantes premios, entre eles varios Lux de Ouro, e participou en PhotoEspaña en reiteradas ocasións.

ACCESO A VISITA 3D

COA COLABORACIÓN DE